مراحل تولید رب گوجه فرنگی در کارخانه
تولید رب گوجه‌فرنگی در کارخانه یک فرآیند پیچیده و چندمرحله‌ای است که نیازمند دقت و استفاده از تجهیزات پیشرفته است. در ادامه به‌طور کامل‌تر به توضیح مراحل تولید رب گوجه‌فرنگی پرداخته‌ام:
1. انتخاب و تأمین مواد اولیه (گوجه‌فرنگی):
- کارخانه‌ها گوجه‌فرنگی‌های مورد نیاز خود را از مزارع تأمین می‌کنند. گوجه‌ها باید از نوعی باشند که برای تولید رب مناسب باشند، به ویژه باید دارای رنگ قرمز، طعم خوب، و میزان قند کافی باشند. کیفیت گوجه‌فرنگی‌ها تأثیر مستقیم بر کیفیت رب دارد.
2. شستشو:
- گوجه‌ها پس از ورود به کارخانه از هر گونه آلودگی سطحی مانند خاک، برگ، و بقایای گیاهی پاک می‌شوند. این کار با استفاده از دستگاه‌های شستشوی مخصوص که آب را با فشار بالا روی گوجه‌ها اسپری می‌کنند، انجام می‌شود. برخی کارخانه‌ها از سیستم‌های شستشوی چند مرحله‌ای استفاده می‌کنند تا گوجه‌ها به‌طور کامل تمیز شوند.
3. سورتینگ (درجه‌بندی):
- در این مرحله، گوجه‌ها از نظر کیفیت و اندازه درجه‌بندی می‌شوند. گوجه‌های خراب، له شده، یا دارای مشکلات دیگر از خط تولید خارج می‌شوند. این کار می‌تواند به صورت دستی یا با استفاده از ماشین‌های سورتینگ اتوماتیک انجام شود. گوجه‌های مناسب به خط تولید اصلی هدایت می‌شوند.
4. خرد کردن:
- گوجه‌ها به دستگاه‌های خردکن هدایت می‌شوند. در این دستگاه‌ها گوجه‌فرنگی‌ها به قطعات کوچکتر خرد می‌شوند تا در مراحل بعدی فرآوری آنها آسان‌تر باشد. این مرحله باعث افزایش سطح تماس گوجه‌ها با حرارت و تجهیزات بعدی می‌شود.
5. حرارت‌دهی اولیه (پیش‌پخت):
- گوجه‌های خردشده وارد تانک‌های حرارت‌دهی اولیه می‌شوند. در این مرحله، گوجه‌ها در دمایی بین 85 تا 100 درجه سانتی‌گراد برای مدت کوتاهی پخته می‌شوند. این کار باعث نرم شدن گوجه‌ها و تسهیل جداسازی پوست و دانه‌ها می‌شود. همچنین، حرارت‌دهی اولیه به کاهش بار میکروبی و افزایش ماندگاری محصول کمک می‌کند.
6. صاف کردن (پالپ‌گیری):
- مخلوط پخته شده گوجه‌فرنگی‌ها وارد دستگاه‌های پالپ‌گیری می‌شود. این دستگاه‌ها معمولاً از چندین سیلندر و فیلتر تشکیل شده‌اند که پالپ گوجه‌فرنگی را از پوست، دانه‌ها و سایر ذرات جامد جدا می‌کنند. نتیجه این مرحله، یک مایع صاف و همگن از گوجه‌فرنگی است که شامل پالپ و آب گوجه است.
7. تغلیظ (تبخیر):
- پالپ گوجه‌فرنگی به دستگاه‌های تغلیظ‌کننده (Evaporator) منتقل می‌شود. در این دستگاه‌ها با استفاده از حرارت، آب موجود در پالپ تبخیر می‌شود و غلظت ماده‌ی جامد (یعنی رب گوجه‌فرنگی) افزایش می‌یابد. این دستگاه‌ها به صورت پیوسته یا ناپیوسته عمل می‌کنند و معمولاً در چند مرحله تغلیظ انجام می‌شود تا به غلظت مورد نظر برسد. میزان بریکس (درصد جامدات محلول) معمولاً بین 28 تا 30 درصد برای رب استاندارد تنظیم می‌شود.
8. افزودن نمک و مواد نگهدارنده:
- پس از تغلیظ، به رب نمک اضافه می‌شود تا طعم آن بهتر شود و ماندگاری آن افزایش یابد. برخی کارخانه‌ها ممکن است مواد نگهدارنده طبیعی یا مصنوعی را نیز به رب اضافه کنند، اگرچه این مرحله بستگی به سیاست‌های تولیدکننده و نیازهای بازار دارد. بسیاری از تولیدکنندگان بزرگ ترجیح می‌دهند از افزودنی‌های شیمیایی خودداری کنند و از روش‌های طبیعی برای افزایش ماندگاری استفاده کنند.
9. بسته‌بندی:
- رب گوجه‌فرنگی غلیظ شده به دستگاه‌های بسته‌بندی هدایت می‌شود. بسته‌بندی می‌تواند به‌صورت قوطی‌های فلزی، شیشه‌ها، یا بسته‌های پلاستیکی باشد. پیش از بسته‌بندی، ظروف مورد استفاده باید استریل شوند تا از آلودگی میکروبی جلوگیری شود.
10. استریلیزاسیون:
- بسته‌های پر شده از رب، وارد دستگاه‌های استریلیزاسیون می‌شوند. در این مرحله، بسته‌ها در معرض دمای بالا (بین 110 تا 120 درجه سانتی‌گراد) قرار می‌گیرند تا هرگونه میکروب و باکتری موجود در رب یا داخل بسته‌ها از بین برود. این کار باعث می‌شود رب برای مدت طولانی‌تری قابل استفاده باقی بماند.
11. خنک کردن:
- پس از استریلیزاسیون، بسته‌های رب به سرعت خنک می‌شوند تا از آسیب‌های احتمالی به بسته‌بندی و افت کیفیت محصول جلوگیری شود. خنک کردن معمولاً با استفاده از آب سرد یا جریان هوای سرد انجام می‌شود.
12. برچسب‌زنی و بسته‌بندی نهایی:
- بسته‌های استریل شده به بخش برچسب‌زنی منتقل می‌شوند، جایی که اطلاعات مربوط به محصول، مانند نام برند، تاریخ تولید، انقضا، و محتویات روی بسته‌ها چاپ می‌شود. سپس بسته‌ها در جعبه‌های بزرگتر قرار می‌گیرند و برای توزیع به بازار آماده می‌شوند.
13. کنترل کیفیت:
- در طول تمامی مراحل، تیم کنترل کیفیت کارخانه بر روی هر مرحله نظارت دارند تا مطمئن شوند که محصول نهایی مطابق با استانداردهای کیفی مورد نظر است. این کنترل‌ها شامل آزمایش‌های شیمیایی، میکروبیولوژیکی و حسی می‌شود.
14. توزیع و انبارداری:
- پس از اتمام فرآیند تولید و بسته‌بندی، رب گوجه‌فرنگی به انبارهای مخصوص منتقل می‌شود و سپس برای توزیع به بازار ارسال می‌شود. در این مرحله، شرایط نگهداری مانند دما و رطوبت کنترل می‌شود تا محصول در بهترین وضعیت به دست مصرف‌کننده برسد.
این مراحل به صورت دقیق و بهینه انجام می‌شوند تا محصول نهایی با کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای بهداشتی تولید شود و به بازار عرضه گردد
